Narodowości i grupy etniczne
Litwa jest najbardziej jednolitym narodowościowo państwem spośród wszystkich państw bałtyckich, największą grupą etniczną są Litwini (2864 tys.[18] osób), którzy stanowią 84,6% ogółu mieszkańców. Znaczące mniejszości narodowe to Polacy liczący ok. 212,1 tys.[18] osób (6,3%) i Rosjanie liczący 173,3 tys.[18] osób (5,1%).
Polacy są największą mniejszością narodową, skupioną przede wszystkim na Wileńszczyźnie, w południowo-wschodniej części Litwy (Polacy na Litwie). Rosjanie są skoncentrowani głównie w dwóch miastach, gdzie stanowią znaczące mniejszości, w Wilnie (14%) i w Kłajpedzie (28%).
Według spisu powszechnego z 2001 roku społeczeństwo państwa litewskiego składało się z następujących narodowości i grup etnicznych:
Litwini: 2 907 293 (83,45%)
Polacy: 234 989 (6,74%)
Rosjanie: 219 789 (6,31%)
Białorusini: 42 866 (1,23%)
Ukraińcy: 22 488 (0,65%)
Żydzi: 4007 (0,12%)
Niemcy: 3243 (0,09%)
Tatarzy: 3235 (0,09%)
Łotysze: 2955 (0,08%)
Romowie: 2571 (0,07%)
Ormianie: 1477 (0,04%)
Inni: 6138 (0,18%)
Nie zidentyfikowani: 32 921 (0,94%)
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Handel zagraniczny
Bilans handlowy Litwy jest ujemny, w 2007 roku wartość eksportu wynosiła 17,09 mld dol. a importu 22,64 mld dol.[18] Eksportuje się głównie: surowce mineralne, tekstylia, maszyny i urządzenia elektryczne, chemikalia, żywiec i produkty zwierzęce, środki transportu, żywność, cement, energię elektryczną i nawozy sztuczne, importuje się: ropę naftową, maszyny, wyroby włókiennicze i chemikalia, artykuły przemysłu lekkiego, artykuły żywnościowe. Główni partnerzy handlowi: Rosja, Niemcy, Polska, Łotwa, Estonia.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Poniewież
Poniewież – miasto w środkowej Litwie nad rzeką Niewiażą. Piąte co do wielkości miasto na Litwie (118,8 tys. mieszkańców), siedziba obwodu poniewieskiego.
Miasto zamieszkiwane jest głównie przez ludność litewską.
Miasto zostało założone w 1503 roku. W 1926 r. stało się siedzibą biskupstwa.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Troki
Liczące 7,2 tys. mieszkańców Troki (Trakai) to jedna z największych atrakcji turystycznych Litwy, zawsze pełna zwiedzających, przybywających z odległego o 23 km Wilna. Rzeczywiście jest tu co oglądać: urokliwe drewniane miasteczko, zamieszkane przez jeden z najmniejszych narodów europejskich – Karaimów; wspaniały zamek wielkich książąt na jeziornej wyspie, jeden z najczęściej fotografowanych i reprodukowanych zabytków kraju; wreszcie wspaniała, a latem dosłownie oszołamiająca, przyroda Pojezierza Trockiego, po którym można żeglować i pływać łodziami, odkrywając urokliwe, pocztówkowe zakątki.
Przez wieki Troki uważane były za stolicę pogańskiej, “giedyminowej” Litwy. Co prawda, badania naukowe nie do końca potwierdzają tę tezę, lecz gdyby nawet przyszło ją między mity włożyć, nadal temu niezwykłemu miejscu będzie dodawała uroku i romantyki.
Dodatkowa osobliwość Trok to śniadoskórzy Karaimowie, ściągnięci tu w średniowieczu z dalekiego Krymu. Przed wojną Troki należały do Polski, położone prawie na samej granicy z Litwą. Dziś liczą 7200 mieszkańców i podobnie jak cała Wileńszczyzna w znacznym stopniu zamieszkane są przez ludność polską.
Troki to jeden z najstarszych grodów litewskich, założony prawdopodobnie w końcu XII w. Wspomina o nich pod nazwą Tyrki skandynawska saga Snorri Sturlusona. Stał się jednym z dwóch – obok Wilna – litewskich ośrodków państwowotwórczych. Ok. 1320 r. była tu siedziba wielkiego księcia Giedymina, a od 1341 r. stolica dzielnicy Kiejstuta (ośrodkiem – zamek w Starych Trokach), następnie jego syna Witolda (zamek na Wyspie Zamkowej).
Witold osiedlił tu także Karaimów i Tatarów, a w 1409 r. nadał Trokom prawa miejskie; tu również zmarł w 1430 r. Patronat Witolda bardzo sprzyjał rozwojowi miasta, choć wzrastało ono nieco bezładnie; już w 1413 r. Gilbert de Lannoy notował „Troki, bardzo duże miasto na Litwie, licho zabudowane samymi drewnianymi domami i wcale niezamknięte”.
Istniały tu jednak wówczas już dwa zamki: „A są tam dwa zamki, z których jeden jest wielce stary, zrobiony całkiem z drzewa i wałów ziemnych, darnią okładanych. A jest ten stary zamek położony na brzegu jeziora, ale z drugiej strony stoi na otwartej ziemi. A inny zamek jest pośrodku innego jeziora, o wystrzał działa ze starego zamku, a ten jest całkiem nowy, zrobiony z cegieł na sposób francuski” (czyli w stylu gotyckim).
Pozwoliło to Trokom pełnić rolę osłony Wilna od strony państwa krzyżackiego – Zakon kilkakrotnie kusił się o zajęcie zamku, ale udało mu się to tylko w 1383 r., i tylko w roli ówczesnego sprzymierzeńca Witolda. Na Wielkanoc 1440 r. na tzw. zamku lądowym doszło do dramatycznego zabójstwa wielkiego księcia Zygmunta, brata Witolda i syna Kiejstuta; skrajnie podejrzliwy władca stracił kilku możnowładców litewskich, a pozostałych pragnął wyeliminować wzywając ich na obrady. Zorientowano się jednakże w jego zamiarach i ukrócono je przez zamach, wprowadzając do zamku 900 zbrojnych ukrytych w wozach z sianem; Aleksander Czartoryski zamordował Zygmunta w jego własnej komnacie. Od czasów Zygmunta Starego miasto zaczęło podupadać, choć starano się ratować np. nakazując kupcom handlującym na trasie Wilno–Kowno odwiedzanie po drodze z towarami Trok. Jednak spalenie przez Rosjan w 1665 r. przypieczętowało ostatecznie degradację dawnej stolicy, która odtąd tylko nominalnie pozostała ośrodkiem politycznym.
W okresie 1413–1795 Troki były stolicą województwa.
U progu XX w. stanowiły, jak to wówczas pisano „szczupłą mieścinę, należącą do najbiedniejszych miast guberni” – o 178 domach (tylko 3 murowanych!), zamieszkanych przez 2174 osoby.
Skład religijny w 1880 r. przedstawiał się następująco: 900 katolików (Polaków i Litwinów), 585 żydów, 434 karaimów, 224 prawosławnych (Rosjan) oraz 19 mahometan (Tatarów). Karaimi w tym okresie zajmowali się „wyłącznie hodowlą ogórków”, z których zresztą słyną do dziś. W 1922 r. zostały wraz z Litwą Środkową włączone do Polski, w której leżały tuż przy samej granicy. Po dziś dzień mieszka tu sporo Polaków, a inne grupy ludności – w tym Karaimi – ciągle bardzo dobrze posługują się polszczyzną.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Druskienniki
Przecudnie położone na wysokim brzegu Niemna, otoczone lasami i łagodnymi pagórkami Druskienniki (Druskininkai), tonące w zieleni, przesycone zapachem ozonu i świeżej żywicy, są obok Połągi najpopularniejszym litewskim uzdrowiskiem, którego sława sięga daleko poza granice kraju.
Przed wojną to ze wszech miar urokliwe miasteczko wraz z całą Grodzieńszczyzną i Wileńszczyzną pozostające w granicach Polski, otaczał ten sam mit niezwykłej kresowej romantyki, który był udziałem na przykład Huculszczyzny, Gorganów czy Zaleszczyk nad Dniestrem. Do popularności uzdrowiska w niemałym stopniu przyczynił się Józef Piłsudski, chętnie i często tu odpoczywający.
Pierwszy źródłowy zapis o osadzie datuje się na 1636 r. Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od litewskiego słowa druska, czyli sól. Oznacza. że mieszkańcy od wieków czerpali tu na własne potrzeby solanki. Gdy odkryto, że dobrze służą zdrowiu, zaczęto je od końca XVIII w. stosować w lecznictwie. W pierwszej połowie XIX w. profesor Uniwersytetu Wileńskiego Ignacy Fonberger dokładnie zbadał solanki, przy czym okazało się, że zawierają związki wapnia, sodu, potasu, jodu, bromu, żelaza i magnezu oraz bezwodniki kwasów siarkowego i krzemowego.
W 1837 r. car Mikołaj I nadał Druskiennikom status kurortu. Wkrótce zaczęły powstawać drewniane pensjonaty, uruchomiono prom na Niemnie, pojawili się rekonwalescenci. Na zwiększenie liczby odwiedzających wpłynęło wybudowanie drogi żelaznej do Warszawy i Petersburga. Między Druskiennikami a oddalonym o 19 km przystankiem kolejowym Porzecze (Porieczje, Pariece) kursował pocztylion, który zabierał także kuracjuszy. Z początkiem XX w. przybywali tu goście z Królestwa i Litwy, z Białorusi i Rosji; z Warszawy, Wilna, Moskwy.
W okresie międzywojennym Druskienniki skutecznie rywalizowały z Ciechocinkiem czy Krynicą. Z inicjatywy Piłsudskiego kurort nabył Bank Gospodarstwa Krajowego. Powstawały eleganckie wille i dacze, wreszcie uruchomiono połączenie kolejowe z Porzeczem (1934). Po agresji radzieckiej Druskienniki przyłączono do Białorusi.
Szczytowy rozwój uzdrowiska przypadał na czasy powojenne. Wzniesiono wówczas osiem dużych sanatoriów, nowoczesny zakład przyrodoleczniczy, liczne budynki użyteczności publicznej. Dziś w Druskiennikach leczy się kilkadziesiąt chorób i dolegliwości, m.in. schorzenia układu pokarmowego i krążenia, choroby kobiece i reumatyczne, zwyrodnienia stawów i kręgosłupa, rozmaite nerwice. Stosuje się borowiny, kąpiele mineralne, masaże klasyczne i podwodne, gimnastykę leczniczą, fizykoterapię, inhalacje i wiele innych zabiegów. Uzdrowisko ma kilkanaście sanatoriów, największe to: Lietuva, Draugyste, Baltarusija, Egle, Zilvinas, Nemunas i Vilnius. Druskienniki liczą dziś około 17000 mieszkańców i są miastem wydzielonym, podległym bezpośrednio władzom republiki.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Czasy Współczesne
Pod koniec lat 80 rozpoczął się nowy okres odrodzenia narodowego na Litwie. Organizowano masowe demonstracje pod hasłem przywrócenia niepodległości, m.in. tzw. bałtycki łańcuch, żywy łańcuch, który połączył trzy kraje bałtyckie. 11 marca 1990 r. Litwa ogłosiła deklarację niepodległości, na co stanowczo zareagował Związek Radziecki wprowadzając na ulice Wilna czołgi. 13 stycznia 1991 nastąpił szturm rosyjski na wieżę telewizyjną. Wojsko zabiło 15 bezbronnych cywilów, a 700 zostało rannych. Jednak Litwini dopięli swego i 17 września 1991 roku zostali przyjęci w poczet członków ONZ, a rok później odbyły się pierwsze wolne wybory do sejmu.
W wyborach parlamentarnych w 1993 roku zwycięstwo wyborcze odnieśli przedstawiciele postkomunistycznej Litewskiej Demokratycznej Partii Pracy z Algirdasem Brazauskasem na czele, która dążyła do nawiązania dobrych stosunków gospodarczych z Rosją i Ukrainą. W tym samym roku Brazauskas zostaje prezydentem. W 1994 roku Litwa, podczas wizyty Lecha Wałęsy w Wilnie, podpisała z Polską układ o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy. W 1998 prezydentem Litwy został Valdas Adamkus. W tym samym roku wileński parlament powierzył stanowisko premiera Gediminasowi Vagnoriusowi, w maju 1999 premierem został konserwatysta Rolandas Paksas, który został zastąpiony na stanowisku w listopadzie 1999 roku przez Andriusa Kubiliusa. W 2000 roku premierem został A. Brazauskas. W wyborach prezydenckich w styczniu 2003 zwyciężył R. Paksas, który jednak w 2004 został usunięty ze stanowiska ze względu na ujawnione powiązania z rosyjskimi strukturami gospodarczymi i przestępczymi, które uczestniczyły w finansowaniu jego kampanii wyborczej. W wyniku rozpisanych ponownie wyborów, na fotel prezydenta powrócił w czerwcu 2004 Adamkus.
W marcu 2004 Litwa stała się członkiem NATO. 1 maja 2004 Litwa wraz z 9 innymi krajami przyjęła członkostwo Unii Europejskiej. W przeprowadzonych w tym samym roku wyborach parlamentarnych zwycięstwo odniosła populistyczna Partia Pracy, kierowana przez rosyjskiego biznesmena Wiktora Uspaskicha, który przyjął litewskie obywatelstwo. W czerwcu 2005 został oskarżony o kłamstwo odnośnie wyższego wykształcenia, co stało się bezpośrednią przyczyną jego dymisji z funkcji ministra gospodarki i rezygnacji z mandatu posła. W grudniu 2005 Sąd Najwyższy uniewinnił R. Paksasa, nie uchylił jednak impeachmentu. W czerwcu 2006 wybuchł kolejny skandal – władze ujawniły, że prowadzą śledztwo w sprawie podejrzeń, iż Partia Pracy powstała za pieniądze rosyjskich służb specjalnych. Premier Algirdas Brazauskas i jego rząd podali się do dymisji.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Warto wiedzieć
Od 1 maja 2004 r. Polacy mogą wjechać na Litwę na podstawie paszportu lub dowodu osobistego (zarówno starego, ważnego maksymalnie do 31 grudnia 2007 r., jak i nowego typu). W przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych zalecane jest upewnienie się, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości. Posiadacze zniszczonych egzemplarzy powinni z odpowiednim wyprzedzeniem przed planowanym wyjazdem złożyć wnioski o wymianę dokumentu na nowy.
Zasada swobodnego przepływu osób oznacza, że wjazdu można odmówić tylko w przypadku, kiedy zagraża to bezpieczeństwu wewnętrznemu państwa (np. terroryzm) lub narusza podstawowe zasady współżycia społecznego. Jeżeli natomiast odmowa wjazdu związana będzie z wyrokiem skazującym, to uzasadnienie wyroku musi wskazywać na potencjalną groźbę naruszenia porządku publicznego.
Całkowicie zostaje zniesiony obowiązek posiadania wizy, niezależnie od celu i czasu trwania pobytu. Na pobyt dłuższy niż 3 miesiące konieczne będzie uzyskanie stosownego zezwolenia. Należy kontaktować się z Biurem Imigracyjnym w Wilnie znajdującym się przy Virkiu g. 3 #6 (tel. 756453).
Obowiązek meldunkowy nie dotyczy cudzoziemców, którzy przybyli na Litwę w celach turystycznych.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Historia Litwy
Obszar dzisiejszej Litwy w został zasiedlony w I tysiącleciu p.n.e. przez plemiona Bałtów. Wywodzące się z nich plemiona litewskie zostały zjednoczone przez Mendoga w XIII wieku. Władca ten, wykorzystując osłabienie księstw ruskich po najeździe mongolskim, rozpoczął systematyczny podbój ziem dzisiejszej Białorusi.
Jednocześnie jednak Litwa musiała się bronić przed postępującą od zachodu ekspansją zakonu krzyżackiego.
Za twórcę potęgi Litwy uważa się Gedymina (1275 – 1341). Za panowania jego oraz jego synów Litwa osiągnęła największy zasięg terytorialny. Jej granice objęły większą część dzisiejszej Ukrainy oraz centralną część Rosji.
Litwa była przy tym najdłużej tkwiącym w pogaństwie krajem europejskim, podczas gdy podbijane przez nią etnicznie ruskie ziemie były już prawosławne.
Stałe zagrożenie krzyżackie zmusiło nowego władcę – Jagiełłę – do szukania nowych rozwiązań politycznych. W 1385 zawarł on w Krewie układ z Polską, na mocy którego przez małżeństwo z królową Polski – Jadwigą doszło do połączenia tronów obu krajów. Jednocześnie Litwa zobowiązywała się przyjąć chrześcijaństwo.
W ten sposób Królestwo Polskie zostało włączone na długie wieki w krąg polityki zagranicznej Litwy obejmującej walkę z zakonem krzyżackim i podbój ziem ruskich.
Szlachta polska angażowana wielokrotnie w wyprawach zbrojnych na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego zaczęła się domagać ściślejszego połączenia ze sobą obu państw. Doszło do tego ostatecznie w 1569 roku poprzez zawarcie Unii Lubelskiej. Od tego czasu Litwa została równoprawnym członkiem dwuczęściowej Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Ceną za zachowanie częściowej odrębności było oddanie Polsce ruskiego Podola. Na skutek połączenia z Polską doszło także do polonizacji szlachty oraz w dużej części mieszczaństwa litewskiego.
Osłabienie Rzeczypospolitej w XVIII wieku doprowadziło do rozbiorów, na skutek których ziemie litewskie zostały podzielone pomiędzy Prusy i Rosję. W posiadaniu pruskim znalazł się okręg Kłajpedy oraz część Litwy położona na lewym brzegu Niemna.
Zwycięstwo Napoleona nad Prusami pozwoliło na włączenie lewobrzeżnej Litwy do Księstwa Warszawskiego, a po Kongresie Wiedeńskim do okrojonego i zależnego od Rosji Królestwa Polskiego. Pozostała część Litwy pozostała pod bezpośrednią władzą Imperium Rosyjskiego. Na ziemiach litewskich była prowadzona polityka rusyfikacji.
Wiek XIX to okres kształtowania się litewskiej inteligencji, która z czasem zaczęła wysuwać hasła narodowe. Upadek carskiej Rosji podczas I wojny światowej stworzył możliwość odzyskania niepodległości i utworzenia narodowego państwa litewskiego. W 1917 powstała litewska rada narodowa – Taryba, która 16.II.1918 proklamowała utworzenie niepodległej Litwy.
Tuż po odzyskaniu niezależności doszło do konfliktu z Polską o historyczną stolicę – Wilno – etnicznie polską. W 1920 r. na polecenie Piłsudskiego wojska polskie pod dowództwem L. Żeligowskiego zbrojnie zajęły Wileńszczyznę, tworząc tzw. Republikę Środkowej Litwy, wcieloną do Polski w 1922. Zaważyło to poważnie na stosunkach między obu krajami, które formalnie przez cały okres międzywojenny znajdowały się w stanie wojny.
We wrześniu 1939, po wkroczeniu do Polski, armia radziecka przekazała Wileńszczyznę Litwie. Wkrótce jednak, na mocy układu Ribentrop – Mołotow, cała Litwa została zaanektowana przez Związek Radziecki. Po zakończeniu II wojny światowej pozostała jedną z jego republik.
Mimo sowietyzacji Litwini zachowali poczucie odrębności narodowej. W 1988 r. powstał Ruch na Rzecz Przebudowy – Sajudis, kierowany przez V. Landsbergisa. W 1990 r. Litwa jako pierwsza w ZSRR ogłosiła niepodległość, którą w pełni udało się uzyskać po ostatecznym jego rozpadzie w 1991 r. Obecnie, po wielu reformach, kraj stara się o integrację ze strukturami zachodnioeuropejskimi.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | Leave a Comment
Litwa
Litwa leży na południowo — wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Graniczy z Łotwą, Białorusią i Polską, a przez Obwód Kaliningradzki z Rosją. Litwa zajmuje północno-zachodni fragment Niziny Wschodnioeuropejskiej i znajduje się w strefie oddziaływania klimatu umiarkowanego o cechach morskich.
W kierunku wschodnim rośnie oddziaływanie kontynentalnych mas powietrza. Około 25% powierzchni kraju zajmują lasy mieszane oraz łąki i bagna.
Filed under: Adventure, Culture, History, Holiday, Holidays, Hotel, Lifestyle, Litwa, News, Photo, Travel, Wakacje, World | 1 Comment
Litwa 